عید قربان چه روزی است؟

عید قربان، عید پیــروزی وظیفه بر غریزه است. مخلوقات خداوند سه دسته هستند:

۱ـ گروهی که فقط پیرو غریزه هستند، مانند: حیوانات.
۲ـ گروهی که فقط پیرو وظیفه هستند، مثل: ملائکه.
۳ـ گروهی که گاهی دنبال غریزه رفته و گاهی دنبال وظیفه می‌روند، مانند: انسان.
هرگاه انسان بر سر دو راهی غریزه و وظیفه قرار گرفت و غریزه را انتخاب کرد، به سوی حیوانات گرویده، بلکه از حیوانات هم پست‌تر شده است، چون از عقل و فکر و رهنمودهای انبیا استفاده ننموده است (اولئک کالانعام بل هم اضل)(۱) آنان همچون چهارپایان بلکه گمراه‌ترند. همانا بدترین جنبنده‌ها نزد خداوند، انسان‌هایی هستند که گویا کر و گنگ اند و حاضر به تعقل هم نیستند.(۲) اما همین که انسان در این دو راهی خطرناک وظیفه را انتخاب نمود و در خط ملائکه و پاکان قرار گرفت آن را عید می‌گیرد، مثلاً غریزه گرسنه‌گی و تشنه‌گی و شهوت انسان را به استفاده از آب و نان و به سوی همسر می‌کشاند، ولی وظیفه دستور می‌دهد که در ماه رمضان خودداری کن، کسانی که سی روز وظیفه را انتخاب کرده‌اند، روز عید فطر را باید عید بگیرند، زیرا وظیفه را بر غریزه ترجیح داده‌اند.
آری، عید قربان، روز پیروزی عقل و وحی بر هوی و هوس است.
قربان چیست؟
قربان عبارت از کارهای نیکی است که انسان به وسیله آن بخواهد خود را به رحمت خداوند نزدیک کند. بنابراین عمل نیکی که انسان انجام دهد تا بدان وسیله خویشتن را به رحمت حق تعالی نزدیک سازد، آن کار را قربان گویند؛ مانند فرمایش رسول اکرم(ص) که فرمود: نماز موجب تقرب و نزدیکی هر پرهیزکار به رحمت پروردگار است.
بدیهی است که مراد از تقرب به خدای تعالی، قرابت زمانی و مکانی نیست، چه بین خالق و مخلوق هیچ‌گونه خویشاوندی وجود ندارد بلکه منظور آن است که از راه طاعت و انجام کارهای شایسته می‌توان مشمول الطاف الهی قرار گرفت و به رحمت او نزدیک گردید. از جمله اعمالی که حجاج در روز دهم ذی‌الحجه در سرزمین منا بعد از رمی جمره عقبه انجام می‌دهند، کشتن شتر یا گاو و یا گوسفند و انفاق آن به مستحقین است تا به وسیله این عمل نیک به رحمت پروردگار نزدیک شوند که آن را قربان گویند و در زبان فارسی (یاء نسبت) به آن ملحق شده و نامش را قربانی گذارده اند، بنابراین قربانی برای امتثال امر خداوند متعال و تقرب به سوی اوست.
عید قربان را عید اضحی نیز می‌گویند و وجه تسمیه آن چنین است: اضحی جمع است از ماده (ضحی) که به معنای ارتفاع روز و امتداد نور آفتاب می‌باشد و هنگامی که خورشید بالا می آید (قبل از ظهر) و آن موقع را ضحی گویند، چنان‌که در قرآن کریم آمده است: والشمس و ضحیها (قسم به خورشید و چاشتگاه آن). و چون حجاج موقع بالا آمدن آفتاب قربانی می‌کنند و قربانی را اضحیه یا ضحیه گویند، بدین سبب روز دهم ذی‌الحجه را که قبل از ظهر آن، عمل قربانی انجام می‌شود، عید اضحی نیز گفته‌اند.

27مین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران

چرا عید غدیر بزرگتر از اعیاد قربان و فطر است؟

عید قربان چه روزی است؟